در یك پژوهش مطرح شد؛
اکوتوریسم شهری، کلید توسعه جوامع محلی
آجاک: به گزارش آجاک، پژوهشگران کشور در یک پژوهش جدید، نقش اکوتوریسم شهری و توانمندسازی های در ارتباط با آنرا در توسعه جوامع محلی، مورد ارزیابی و تاکید قرار داده اند.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، توانمندسازی، همیشه بعنوان یکی از نیازهای اصلی جوامع شهری مطرح بوده است. نگاههای مختلفی برای رسیدن به این هدف وجود دارد که همه آنها به طور عمده متمرکز بر پتانسیل ها و ظرفیت های موجود جامعه محلی در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، ادراکی و زیست محیطی هستند تا به کمک آنها بتوان بر ضعف هایی مانند فقر، عدم اعتماد به نفس و نقش اجتماعی کمرنگ ساکنین غلبه کرد. وجود جذابیت های طبیعی و پتانسیل های زیست محیطی می تواند بعنوان ظرفیتی برای جذب توریست در جوامع شهری تلقی شود که به آن اکوتوریسم یا گردشگری طبیعی و طبیعت گردی هم می گویند.
جذب توریست به قول محققان بدون توجه به خصوصیت های جوامع میزبان، این جوامع را با چالش های جدی مواجه کرده و عملا توسعه را به لایه های پایین آن منتقل نمی نماید. بنابراین به منظور توسعه ای هماهنگ و یکپارچه، توجه به شکل پایدار گردشگری طبیعی در جوامع اهمیت می یابد. اکوتوریسم بعنوان یکی از بخش های مهم و روبه رشد صنعت توریسم مطرح است، بگونه ای که برخی ادعا کرده اند که اکوتوریسم سالانه ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت. در سالهای اخیر، اکوتوریسم به دریچه ای به سمت اقتصاد جهانی تبدیل گشته است و دیدگاهی حفاظتی جهت پایدار نگه داشتن جوامع میزبان دارد.
محققانی از دانشگاه فردوسی مشهد با محور قرار دادن این موضوع، پژوهشی را انجام داده اند که در آن، اکـوتوریسـم شهری توانمنـدسـاز بعنوان نگاهی نوین در توسعه جوامع محلی مورد بررسی قرار گرفته است.
این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب مطالعات مرتبط، چارچوبی برای دو مفهوم توانمندسازی و اکوتوریسم عرضه کرده است و با تبیین ارتباط میان این دو چارچوب، فرایند و معیارهایی برای اکوتوریسمِ شهری توانمندساز، عرضه کرده است.
نتایج حاصل از پژوهش فوق نشان می دهند که اکوتوریسمِ شهری توانمندساز، دارای ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، ذهنی-ادراکی و زیست محیطی است. این رویکرد در هر بعد به صورت گام به گام با توانمندسازی فردی، افزایش توان مشارکت پذیری، توسعه اجتماعی و اثربخشی اجتماعی، توانمندسازی اجتماعی جوامع میزبان را دنبال می کند.
به قول ایمان قلندریان، استادیار و پژوهشگر شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد و همکارش، «چارچوب اکوتوریسمِ شهری توانمندساز عرضه شده در این تحقیق، دربرگیرنده راهکارهای اکوتوریسمی جهت توانمندسازی به صورت گام به گام است. هربعد از توانمندسازی، دارای مصادیق مختلفی است که از توانمندسازی فردی شروع شده و با رشد فردی، توانایی مشارکت در امور مختلف اجتماعی و شکل گیری گروههای فعال ادامه خواهد یافت. در ادامه این روند و با افزایش مشارکت اجتماعیِ گروه ها، تأثیرگذاری افراد و گروه ها بهبود یافته و امکان تصمیم سازی و جهت دهی به تصمیمات برای جامعه محلی شکل می گیرد».
این محققان می گویند: «درنهایت با قدرت یافتن گروههای فعال، امکان تصمیم گیری برای جامعه محلی در جنبه های مختلف سیاسی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی فراهم شده و افزایش اعتماد به نفس افراد و گروه ها را به ارمغان می آورد. بنابراین به صورت کلی، مراحل عرضه شده در قالب مفهومی، می توانند در توانمندسازی جوامع محلیِ بخش های مستعد اکوتوریسم، بعنوان استراتژی های برنامه ریزی و طراحی شهری مورد استفاده قرار گرفته و به بهبود کیفیت گردشگری در کنار ارتقای شرایط محیطی برای ساکنین و گردشگران بپردازند».
طبق یافته های این پژوهش، بر مبنای فرایند فوق، علاوه بر محافظت از ارزش های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و زیست محیطی به زیست بهتر ساکنان در زمینه های مختلف هم کمک می شود.
به اعتقاد قلندریان و همکارش، «به کارگیری راهکارهای اکوتوریسم شهری توانمندساز می تواند کمک مؤثری جهت بهبود کیفیت زیست در جوامع نیازمند توانمندسازی باشد. در این راستا، مواردی ازجمله توسعه بازار محصولات محلی، برگزاری رویدادهای فرهنگی و هویتی، برگزاری طرح های آموزش گردشگری و درآمدزایی از راه اکوتوریسم، عرضه تخفیف های دولتی به ساکنان بومی جهت راه اندازی مشاغل در رابطه با گردشگری، واگذاری مالکیت زمین ها به ساکنان و تبلیغات ملی و فراملی جهت شناسایی پتانسیل های اکوتوریسمی موجود به علاقه مندان می توانند به توانمندسازی این جوامع با استفاده از اکوتوریسم کمک کنند».
این یافته های علمی پژوهشی را فصل نامه «برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای» متعلق به دانشگاه علامه طباطبایی منتشر نموده است.
منبع: آجاك
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره