در میزگرد نقش دانشگاه ها در مواجهه با آسیب های اجتماعی مطرح شد؛
شایع ترین لطمه های اجتماعی و دانشگاه هایی كه خارج گود مانده اند
آجاک: خراسان جنوبی فقر فرهنگی و اقتصادی و اعتیاد و طلاقی که به دنبال آن گریبان جامعه را گرفته و حاصلش شده و در کنار آن، کودک آزاری و همسر آزاری بعنوان یکی از شایع ترین لطمه اجتماعی در خراسان جنوبی است که لازم است دانشگاه با توان تحقیقاتی و پژهشی برای حل آن به میدان آید، اما متاسفانه گاهی ارزش این نهاد آن چنان که باید دانسته نمی گردد.
لطمه های اجتماعی حالا جزء جدایی ناپذیر جامعه شده اند و گویی راهی که می تواند ما را از شر این لطمه ها رهایی دهد، بهره گیری از توان تخصصی دانشگاه هاست اما تا چه اندازه، جامعه سیاستگذار، اساتید و دانشجویان خراسان جنوبی را جدی گرفته، به نقششان در حل مسائل آن پی برده و از آنها کمک گرفته است؟ اصلا جامعه دانشگاهی چگونه می تواند به کاهش لطمه های اجتماعی شایع در خراسان جنوبی کمک کند؟
دانشگاه؛ میانبری برای کاهش لطمه های اجتماعی
طالبی، عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور بیرجند در میزگرد "نشست نقش دانشگاه ها در برخورد با لطمه های اجتماعی در جوامع محلی" گفت: باتوجه به اینکه دانشگاه پذیرای جوانان و نسل جوانان است، افرادی که در آموزش و پرورش جامعه پذیر شده اند به محیط دانشگاه وارد شده و دانشگاه وسیله ای است به جهت اینکه از لطمه های اجتماعی افراد که در مراحل بعدی زندگی با آن مواجه خواهند شد پیشگیری کند.
وی با اعلان اینکه در این راستا آموزش مهارت های زندگی در دانشگاه بسیار اهمیت دارد، اضافه کرد: همه دانشگاه ها دارای مراکز مشاوره هستند و این امر تاحدی می تواند این پیشگیری را انجام دهد؛ این مساله تا آنجا مهمست که معاونت دانشجویی وزارتخانه به صورت خاص به این مسئله پرداخته که در صورت تبلیغ درست می تواند اثربخشی خوبی داشته باشد.
شایع ترین لطمه های اجتماعی
عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور بیرجند با اعلان اینکه مطالعاتی در حال انجام می باشد و هر ساله وزارت علوم طرح سیمای زندگی را با هدف احصای لطمه های اجتماعی اجرائی می کند، اشاره کرد: شایع ترین لطمه های اجتماعی در وضعیت فعلی که دانشگاه ها به سمت دخترانه شدن می روند و 70 درصد آمار دانشجویان را زنان و دختران می سازند همان لطمه طلاق است چونکه در این شرایط شاهد ازدواج های سریع در بستر دانشگاه و بدون شناخت از یکدیگر هستیم و در نتیجه طلاق های بسیاری را باید شاهد باشیم.
طالبی با اشاره به آمار بالای طلاق در سنین پایین زندگی مشترک در کشور و به تبع آن در خراسان جنوبی و به ویژه در ازدواج هایی که بدون شناخت درست از یکدیگر و خانواده ها انجام می شود، اظهار نمود: اعتیاد نیز لطمه دیگر است، اما در خراسان جنوبی مصرف الکل و مواد مخدر را مانند باقی استانها نداریم.
وی ادامه داد: مسلما فسادی که لطمه های اجتماعی به وجود می آورد مانع از رشد و تعالی سایر بخش ها می شود چونکه اگر جامعه را به مثابه موجود زنده درنظر بگیریم لطمه های اجتماعی مانند بیماری است که تمام اجزای این نظام را مورد لطمه قرار می دهد.
عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور بیرجند با اشاره به مهم ترین لطمه های جوامع محلی، اضافه کرد: در جوامع محلی فقر فرهنگی و اقتصادی وجود دارد که منجر به تداوم چرخه فقر شده و در نتیجه لطمه های مختلفی چون اعتیاد و طلاق را ایجاد کرده و در نسل های بعدی نیز تداوم خواهد داشت.
ضرورت علوم اجتماعی را دریابید
طالبی افزود: دانشگاه ها با برگزاری کرسی های آزاداندیشی و ترویجی برای اعضای هیات علمی و دانشجویان وسیله ای را برای ترویج علم و جلوگیری از لطمه های اجتماعی فراهم نموده اند، اما متاسفانه استقبال خوبی توسط خیلی از دانشجویان از این برنامه ها نمی گردد چونکه هدف و دغدغه اصلی آنان نیست.
وی با اشاره به جایگاه علوم اجتماعی در جامعه، اضافه کرد: باتوجه به سیطره علوم اجتماعی بر تمام ابعاد زندگی اجتماعی، این علوم می تواند راهگشا، تبیین کننده و پیش بینی کننده مسائل اجتماعی باشد، اما مسئله مهم این است که باید نهادهای اجتماعی و دولت ها به ضرورت جامعه شناسی و علوم اجتماعی در حل مسائل اجتماعی پی برده و از آن کمک بگیرند و تا زمانی که این ضرورت توسط دولت ایجاد نشود مردم به فکر بهره گیری از آن نخواهند افتاد.
لزوم بومی سازی تحقیقات برای حل لطمه های اجتماعی
معظمه حسن پور، کارشناس مسئول مراکز اورژانس اجتماعی خراسان جنوبی در این میزگرد اظهار نمود: دانشگاه به دو دلیل عمده نقش بسیار مهمی در برخورد با لطمه های اجتماعی دارد؛ اولا باعنایت به اینکه گروه در دسترس دانشگاه ها اکثریت دانشجویان قشر جوان و دور از خانواده هستند که در معرض لطمه ها و بحران های عاطفی، تحصیلی، فردی، خانوادگی و اجتماعی هستند پس دانشگاه بعنوان دومین کانون تجربه زندگی مشترک و جامعه پذیری دانشجویان نقش موثری در کنترل انحراف از ارزش های مذهبی، فرهنگی، خانوادگی و اجتماعی و کاهش لطمه های اجتماعی دارد.
وی ادامه داد: همین طور آگاهی بخشی به دانشجویان و دادن آموزش های لازم خصوصاً در سطح خوابگاه های دانشجویی و ارائه خدمات در زمینه آموزش مهارت های زندگی در طول دوران دانشجویی همچون موارد موثر در کاهش میزان خودپنداره های منفی ومشکلات عاطفی و مسائل بین فردی و سایر لطمه های اجتماعی ویژه این قشر است.
کارشناس مسئول مراکز اورژانس اجتماعی خراسان جنوبی بیان کرد: دوما با توجه به اینکه در دانشگاه ها اکثریت اساتید علمی و پژوهشی و نخبگان اجتماعی و فرهنگی کشور حضور دارند استفاده از توان علمی آنها در امتداد شناخت صحیح لطمه های اجتماعی، ترسیم و تحلیل وضع موجود و برنامه ریزی دقیق، گسترش و تدوین برنامه های اجرائی نو و خلاقانه در قالبی نظامند و پیوسته و ارائه راهکارهای علمی کاربردی مطابق با وضعیت بومی هر منطقه به دستگاه های اجرائی با هدف مهار و کنترل لطمه های اجتماعی مقوله دیگری است که دانشگاه می توانند درآن نقش موثری داشته باشد.
حسن پور افزود: همکاری با دستگاه های فرهنگی و اجتماعی مجری در امر کنترل و کاهش لطمه های اجتماعی همچون بهزیستی با انجام پژوهش های میدانی علمی و کاربردی در امتداد شناخت دقیق لطمه های اجتماعی هرمنطقه و علل روند تغییرات افزایشی و کاهشی لطمه های اجتماعی بسیار موثر است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا مطالعاتی درباب شایع ترین لطمه اجتماعی انجام شده است، اشاره کرد: با توجه به وجود زیرساخت های علمی موجود در دانشگاه ها درباب مطالعات در زمینه شایع ترین لطمه های اجتماعی بهتر است از دانشگاه های استان استعلام صورت گیرد.
وی افزود: اداره کل بهزیستی نیز علاوه برتحلیل های داخلی سه ماهه، شش ماهه و 9 ماهه و سالانه بر طبق لطمه های اجتماعی گزارش شده به مراکز اورژانس اجتماعی، مطالعات و تحلیل هایی باتوجه به زیرساخت های محدود علمی و اعتباری موجود در بهزیستی در زمینه لطمه های اجتماعی انجام می دهد؛ بطور مثال درسال 94 اطلس لطمه های اجتماعی و در سال 95 شناسنامه لطمه های اجتماعی و در سال 96 بررسی موارد مبادرت به خودکشی مراکز مداخله در بحران و در سال 97 پژوهش علل وعوامل کودک آزاری مرکز مداخله در بحران شهرستان بیرجند مورد مطالعه قرار گرفت.
کودک آزاری و همسرآزاری؛ مهم ترین لطمه ها در خراسان جنوبی
کارشناس مسئول مراکز اورژانس اجتماعی خراسان جنوبی اظهار نمود: مهم ترین لطمه اجتماعی گزارش شده طی سنوات اخیر به مراکز اورژانس اجتماعی استان، کودک آزاری و همسرآزاری خصوصاً از نوع غفلت و مسامحه و جسمی است که درسال 97 پژوهشی با عنوان بررسی علل وعوامل کودک آزاری و اثربخشی خدمات اورژانس اجتماعی درکنترل و کاهش موارد کودک آزاری مرکز مداخله در بحران شهرستان بیرجند انجام شده است.
وی پیشنهاداتی نیز ارائه و افزود: باتوجه به گستردگی معضل اعتیاد در میان مشارکت کنندگان در پژوهش، لزوم برنامه های پیشگیری و جامعه ای درباب مواد مخدر ضروری بوده و از آنجائیکه بیشترین نوع آزار، غفلت محسوب شده بود؛ نشان دهنده عدم آگاهی خانوادهها از مصادیق کودک آزاری است که نیاز به آموزش گروهی و جامعه ای در محلات را نشان میدهد.
حسن پور با اعلان اینکه به لحاظ ضوابط باتوجه به تفاوت های فرهنگی در مناطق مختلف باید بومی سازی شود، اضافه کرد: آموزش های مستمر پیشگیرانه در محلات حاشیه ای با توجه به جوانی جمعیت و مهاجر پذیر بودن این مناطق، لازم است.
وی با اعلان اینکه توجه به امر مددکاری گروهی برای کودکان و والدینی که دارای مساله مشابه؛ چه در قالب علل و چه در قالب پیامد کودکآزاری هستند، اشاره کرد: برگزاری کارگاه های پیشگیرانه توسط در مساجد و خانه محلات جهت آموزش فرزند پروری در خانواده ها، پیگیری پرونده ها با رویکرد توانمند سازی تا حصول نتیجه کامل بمنظور تغییر نگرش و رویه خانواده در برخورد با افراد، توجه به کیفیت زندگی مراجعه کنندگان، و ارتقای آن در امتداد بهبود عملکرد خانواده و کودک، برگزاری کارگاه با همکاری انجمن اولیا و مربیان در مدارس آموزش وپرورش و اجبار به برگزاری دوره های فرزند پروری برای خانوادههای مراجعین نیز از دیگر پیشنهادات است.
وی ادامه داد: لطمه های اجتماعی و سایر ابعاد جامعه خصوصاً اقتصاد تاثیر متقابل دارند و هردو در روند افزایشی وکاهشی یکدیگر موثر هستند؛ بیشتر لطمه های اجتماعی از فقر و مشکلات اقتصادی به وجود می آیند و برعکس افزایش لطمه های اجتماعی منجر به کاهش نیروی انسانی متخصص کارآمد برای رشد اقتصادی جامعه می شوند.
کارشناس مسئول مراکز اورژانس اجتماعی خراسان جنوبی با اعلان اینکه هم اکنون جوامع محلی بیشتر درگیر لطمه هایی چون اعتیاد، مشکلات اقتصادی وخشونت های خانوادگی هستند، اضافه کرد: دانشگاه را می توان محل زایش تفکر دانست و وجود اساتید و دانشجویان نخبه علمی و پژوهشی در دانشگاه ها نقش مهمی در ایجاد اندیشه جدید در کنترل و کاهش انحرافات اجتماعی و لطمه های اجتماعی دارد.
حسن پور اظهار نمود: ضمنا باید بر لزوم تطابق کارهای علمی و پژوهشی دانشگاه ها با برنامه های دستگاه های اجرائی به صورت منظم و همگرایی و هم افزایی دانشگاه ها با دستگاه های فرهنگی و اجتماعی استان اصرار کرد.
کمک هایی که دانشگاه می تواند برای کاهش لطمه های اجتماعی انجام دهد
محمد اکبری، مدیر امور اجتماعی دانشگاه بیرجند نیز در این میزگرد اظهار داشت: دانشگاه دو کارکرد آموزشی و پژوهشی دارد، در بخش آموزشی ایفای نقش رسمی و نقش آموزش های غیررسمی را برعهده دارد.
وی بیان کرد: بحث عمده در حوزه لطمه ها نقش غیر مستقیم دانشگاه و نقش آفرینی در کاهش لطمه های اجتماعی است؛ وقتی در دانشگاه کنار حوزه تخصصی که دانشجویان درس می خوانند، کانون ها و تشکل ها تشکیل می شود، این امر می تواند به حل لطمه های اجتماعی کمک نماید.
وی با اعلان اینکه بدین ترتیب دانشجویی که وارد جامعه می شود می تواند خود عاملی برای کاهش لطمه های اجتماعی باشد، اضافه کرد: در بعد پژوهش دانشگاه دو کارکرد دارد؛ مطالعاتی که انجام می شود همچون عوامل موثر لطمه های اجتماعی هستند و دیگری رصد لطمه های اجتماعی است.
مدیر امور اجتماعی دانشگاه بیرجند بیان کرد: پس از آن که لطمه های اجتماعی مشخص شد، نقش دوم پژوهش این است که با مطالعات کیفی عمیق این لطمه ها بررسی شود تا راهکارها مشخص شود.
پرداختن به حوزه لطمه های اجتماعی تنها کار دانشگاه نیست
اکبری با اعلان اینکه بعد از تحقیقات نوبت دستگاه های متولی مانند ورزش و جوانان است تا نتایج را در محیط واقعی استفاده کنند، اضافه کرد: باید توجه کرد که پرداختن به حوزه لطمه های اجتماعی کار دانشگاه تنها نیست و سازمان های دیگر نیز متولی هستند و باید همپای دانشگاه پیش روند.
وی ادامه داد: وقتی این فعالیت ها انسجام یابد موازی کاری اتفاق نخواهد افتاد و کاری که در حوزه عمل انجام می شود مبتنی بر نظر متخصصان است، اما متاسفانه کارهای تاثیرپذیری انجام نشده است.
مدیر امور اجتماعی دانشگاه بیرجند بیان کرد: سیستم های اداری هنوز پذیرای دیدگاه متخصصان و تحقیقات نیست؛ باید دید چند سازمان در طول سال به دانشگاه مراجعه نموده اند و مطالبه پژوهش هایی را داشته اند که در آن مکان وجود دارد.
دانشگاه هایی که در حل مسائل لطمه های اجتماعی به بازی گرفته نمی شوند
اکبری با اشاره به اینکه سازمان ها باید خودرا نیازمند دانشگاه و کارهای پژوهشی بدانند و متقاضی نتایج تحقیقات باشند، اشاره کرد: این ارتباط هرچه بیشتر شکل بگیرد، بهتر می توان کار کرد، اما تا زمانی که این احساس نیاز صورت نگیرد هرکسی طبق شیوه نامه خود رفتار می کند.
وی با اشاره به اینکه حالا پژوهش هایی انجام شده که قابل کاربست است، اضافه کرد: دانشگاه تا حالا بعنوان مرکزی پژوهشی بود و ارتباط کمی با جامعه داشت، اما حالا این رویکرد وجود دارد که تمام رسالت دانشگاه در جهت حل مسائل بومی و محلی است.
مدیر امور اجتماعی دانشگاه بیرجند با اعلان اینکه نقش آفرینی دانشگاه در این عرصه در بطن جامعه کمی زمان می برد تا شکل بگیرد، اشاره کرد: علوم تربیتی و علوم اجتماعی جایگاه بارزی دارد، اما هنوز جایکاه خودرا نیافته، حرکت خوبی شروع شده و باید به مسائل پرداخت.
لزوم کوشش برای تعامل و ارتباط دانشگاه با جامعه
اکبری با اعلان اینکه حالا دفتر ارتباط با جامعه، مرکز مشاوره دانشگاه و مرکز شتاب دهنده در دانشگاه فعال است، اضافه کرد: استارتاپ ها و کارگاه های زیادی داریم تا ارتباط جامعه و دانشگاه حفظ شود.
وی افزود: دفتر ارتباط با جامعه هدفش این است که زمینه را برای نقش آفرینی دانشگاه در محیط پیرامونی و زمینه رابطه بیشتر را فراهم آورد، اضافه کرد: حالا نگاهی که اتفاق افتاده این است که تعامل دانشجویان با محیط واقعی کار را برقرار می نماییم و برنامه درسی را در سازمان ها و محیط های واقعی کار طرح ریزی می نماییم.
مدیر امور اجتماعی دانشگاه بیرجند بیان کرد: حالا باتوجه به شیوع کرونا، در فضای مجازی کانون های فرهنگی، اجتماعی با مخاطبان بسیار شکل گرفته اند و علاوه بر آن کانون تولید محتوا در فضای مجازی بسیار فعال است.
اکبری افزود: مهم ترین عاملی که به دانشگاه برای نقش آفرینی بیشتر کمک می نماید این است که دانشگاه ها این روابط را تسهیل کنند و سازمان ها نیز از ورود دانشجو استقبال کرده و مسیر مشخص و روشن را جلوی پایش بگذارند تا ایده های خودرا عملیاتی کند چونکه این امر بسیار مهمست که سازمان ها تکلیف خودرا در رابطه با دانشجو بدانند.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، یکی از دغدغه های امروز جامعه ایرانی فراوانی و افزایش بروز لطمه های اجتماعی است که ابعاد دیگری در جنبه های روانی و فرهنگی را به خود معطوف داشته است؛ مهم تر اینکه این لطمه ها بیشتر گریبان جوانان را گرفته؛ لطمه هایی که گاهی تا اختتام زندگی با آنان خواهد بود؛ در این میان دانشگاه ها که مرکز اصلی رفت و آمد جوانان هستند؛ می توانند با مهندسی فرهنگی و بهره گیری از توان تخصصی به پیشگیری و کاهش لطمه های اجتماعی کمک نماید.
دفتر نیاز سنجی و مطالعات فرهنگی جهاددانشگاهی استان با همکاری ایسنا و سازمان دانشجویان میزگردی با موضوع "نشست نقش دانشگاه ها در برخورد با لطمه های اجتماعی در جوامع محلی" تشکیل داده و در آن به بیان راهکارهای بهتر در این عرصه پرداخته است.
منبع: acak.ir
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره