دشمنان تحمل درخشش دانشمندان ما را ندارند
به گزارش آجاک قم امام جمعه موقت قم اظهار داشت: امروزه در عرصه های مختلف علوم انسانی و اسلامی و مسائل تجربی، پزشکی، سلول های بنیادی و هسته ای، دانشمندان ما می درخشند و دیگران به حال این دانشمندان ما قبطه می خورند.
آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری امروز سه شنبه 18 آذرماه در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر استان، ضمن تبریک هفته پژوهش و یاد کردن از نام شهید محسن فخری زاده، دانشمند هسته ای کشور، به بیان حدیثی از پیامبر اکرم(ص) پرداخت و اظهار داشت: وجود مقدس پیامبر (ص) در روایتی می فرمایند "قلم نعمت بزرگی است که اگر نبود مُلک و دین استوار نمی شد و زندگی برای انسان گوارا نمی گردید"، همینطور حضرت محمد(ص) در حدیث دیگری در این زمینه می فرمایند "علم را برای ماندگاری هرچه بیشتر مکتوب کنید و بنویسید تا ماندگار بماند".
وی با اعلان اینکه یکی از پرسش های اساسی در مورد پژوهش، نقش و کارکرد پژوهش و رابطه آن با حفظ فرهنگ جامعه، پیشرفت و تولید است، اظهار داشت: علاوه بر این سوال، پرسش دیگری درمورد پژوهش مطرح می شود و آن این است که وظیفه دانشگاهیان، حوزویان، مسؤلان، مدیران و پژوهشگران در زمان کنونی و اقتضاهای آن، چیست؟؛ که باید به این دو سوال کلیدی و اساسی پاسخ داده شود.
امام جمعه موقت قم بیان نمود: اسلام عزیز در ارتباط با مساله ی تولیدات علمی و اساسا پژوهش، جایگاه ویژه ای قائل شده است، تا جایی که در سخنان پیامبر اکرم(ص)، هم مشاهده می نماییم که تعبیراتی به کار رفته است که این ها همه نشانگر اهمیت مساله ی پژوهش است.
وی ادامه داد: در روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) می خوانیم که "اگر انسان بمیرد و یک ورقه (نوشته ای) را از خود به جا بگذارد، این سبب می شود که فردای قیامت یک محافظی در مقابل او و آتش جهنم شود" که این خود مبین جایگاه مهم و ویژه کار علمی و پژوهشی است.
حسینی بوشهری اظهار داشت: در روایت مشهوری از حضرت محمد(ص) مقایسه ای بین مداد علماء و دِماءِ(خون) شهداء می شود، که در آن می خوانیم که مداد علماء را ارجح بر خون شهداء می داند و در عین حال که جایگاه و خون شهید خیلی پرارزش است اما مُرکَّب دانشمندان و پژوهشگران اگر مورد مقایسه با خون شهیدان قرار بگیرد، ترجیح با مرکب دانشمندان است که شاید این امر بخاطر این است که کار دانشمندان کاری است که می تواند تربیت کننده افرادی باشد که خودشان را برای ایثار، ازخودگذشتگی و درنهایت شهادت آماده سازند و در واقع مداد علما بستر ساز این گونه رشادت هاست.
وی اشاره کرد: ما به تاریخ پرافتخار اسلام و تشیع هم که می نگریم، در برهه های مختلف این تاریخ، عالمان و دانشمندان ما در حوزه علمی بسیار موثر بوده و درخشیدند؛ برای مثال جرجی زیدان کتابی دارد در چهار جلد با عنوان "تاریخ و آداب اللغه العربیه" که متاسفانه در این کتاب توهینی به شیعه شده است با این تعبیر که شیعه طایفه ی کوچکی بیش نبوده است و الان(درهمان زمان) اثری از آن باقی نیست.
امام جمعه موقت قم اظهار داشت: مطلب فوق زمانی عنوان شد که شخصیت های بزرگی همچون حاج آقا بزرگ تهرانی(ره) مرحوم سید حسن صدر و شیخ محمد کاشف الغطاء(رض) در آن عصر حضور داشتند؛ هنگامی که این علما دیدند که توهین بزرگی به شیعه و عالمان شده است، در یک جلسه صمیمی کنار هم نشستند و تقسیم کار کردند، که خروجی این امر اثر بزرگی به نام"الذریعه" نوشته ی حاج آقا بزرگ تهرانی بود که دانشمندان شیعه در آن معرفی شده است.
وی افزود: علاوه بر اثر فوق، همینطور اثر دیگری به نام "تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام" از شیخ حسن صدر منتشر گردید که در آن از نقش برجسته شیعه یاد شده است و این کتاب شکوه شیعه را توانست به نمایش بگذارد؛ در نهایت شیخ کاشف العطاء هم کتاب "تاریخ و آداب اللغه العربیه" جرجی زیدان را به نقد کشید که همه این ها نشان دهنده مسئولیت پذیری و به روز بودن عالمان دین و پژوهشگران ما در عرصه تاریخی است.
حسینی بوشهری اظهار داشت: دانشمندان ما هم در دانشگاه ها همین نقش را داشتند و آثار گرانقدری از اساتید فرهیحته دانشگاهی امروز داریم که در مواقع مختلف کارهای خویش را به رشته تحریر درآورده اند؛ ازاین رو امروزه هم در عرصه های مختلف علوم انسانی و اسلامی و مسائل تجربی، پزشکی، سلول های بنیادی و هسته ای، دانشمندان ما می درخشند و دیگران به حال این دانشمندان ما قبطه می خورند؛ دشمنان ما هم از سر عداوت این گونه دانشمندان ما همچون استاد فخری زاده را به شهادت می رساند، چونکه تحمل این را ندارند که ببینند دانشمندی با این برجستگی می درخشد و نقش آفرینی می کند.
وی خاطرنشان کرد: دانشمندان و عالمان ما چه در سطح حوزه و چه دانشگاه نقش ارزشمندی را در حفظ میراث گرانبهای جامعه علمی و دینی داشتند؛ دنیای امروز ما در عرصه اختراعات، اکتشافات و غیره مدیون همین کارهای پژوهشی است و اگر نبود این کارها، ما در دنیا به این سطح از پیشرفت نمی رسیدیم، ازاین رو پژوهشگران به چرخه تولید علم، سرعت بخشیدند.
حسینی بوشهری اظهار داشت: خوشبختانه در سالهای اخیر، حرکت های پژوهشی از کارهای فردی تبدیل به کارهای جمعی شده که آثار و برکات بیشتر و بهتری دارد، منتها اینکه رسالت امروز دانشگاهیان، حوزویان و مسؤلان چیست؟، مطلب بسیار مهمی است که باید به آن پرداخته شود.
این استاد برجسته حوزه اشاره کرد: نیازهای امروز ما یکی و دو تا نیست ازاین رو آیا تنها باید به هفته پژوهش بسنده نماییم یا اینکه هر روز ما باید روز پژوهش باشد؟؛ چونکه ما باید با پیشرفت دنیا پیشرفت نماییم و توقف در یک جامعه آرمانی، معنا و مفهومی ندارد و کارهای پژوهشی باید دقیق، منظم در جهت کشف حقایق و دستیابی به دانش نو و حل مسائل و در نهایت تصمیم گیری های درست و اساسی باشد.
امام جمعه موقت قم افزود: در کشورهای توسعه یافته دنیا امروزه کارهای بسیار بزرگی انجام شده است، البته ما کاری به این مساله نداریم که جهان بینی آنها به چه شکل است و با چه انگیزه ای این کارها را انجام داده اند، آیا اینها در جهت خدمت به بشر هست یا از رهگذر این علم و دانش به منظور خیانت به بشر کاری را انجام داده اند؛ اما به صورت کلی کسانی که دارای بینش توحیدی هستند، می توانند در عرصه پژوهش اقداماتی را در خدمت به بشر در مقابلِ کسانی که تنها به بُعد مادی می اندیشند و منافع شخصی آنها ملاک پژوهش هایشان است، انجام دهند.
عدم اختصاص بودجه کافی و بموقع به پژوهش، ظلم بزرگی است
وی اظهار داشت: در این راستا نیاز داریم تا بودجه ها و امکانات ویژه ای را به این امر اختصاص دهیم که متاسفانه سهم پژوهش در میان بقیه مسائل، سهم اندکی است و همین سهم اندک هم بجا و بموقع اختصاص به پژوهش نمی یابد؛ می کوشند بودجه سال را هزینه کنند آن وقت اگر چیزی باقی ماند برای کار پژوهشی اختصاص می دهند که این ظلم بزرگی است.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: یک مشکل بزرگی که دراین زمینه وجود دارد، این است که آموزش های ما در حوزه و دانشگاه، سمت و سوی پژوهش محوری ندارد که این نگاه باید تغییر یابد و ما باید آموزشی را حتی در دوره نخست تحصیلی به سمت پژوهش ببریم تا افراد با استانداردهای پژوهش از همان ابتدا آشنایی پیدا کنند و در آینده یک پژوهش استاندارد را به جامعه عرضه کنند.
ایشان در ادامه سفارش هایی در جهت بایدها و نبایدهای پژوهشی عرضه کرد و اظهار داشت: نخستین سفارش این است که پژوهش باید برپایه نیاز سنجی باشد یعنی ما نباید تنها دل خوش نماییم که یک کار پژوهشی انجام گرفته است، بلکه باید بدانیم که این پژوهش برپایه چه نیازی در چه راستایی انجام شده است، همینطور پژوهشگران ما نباید به تقریر حرف های دیگران بسنده کنند بلکه، ابتکار، خلاقیت و نوآوری با دیدی موشکافانه و نقادانه داشته باشند تا در طراز دانشگاه ها و حوزه های ما باشد.
حسینی بوشهری اظهار داشت: مشکلی که الان برخی پژوهشگران درگیر آن می شوند، روحیه ی سطحی نگری است و متاسفانه به منابع دست اول نگاه نمی گردد و به منابع دست چندم بسنده می کنند؛ پیداست که در چنین پژوهشی تولید علم اتفاق نمی افتد؛ مقام معظم رهبری هم در این راستا معتقدند که پژوهش باید با ساز و کارهای مناسب خودش انجام بگیرد تا به تولید علم منجر شود؛ اما اگر پژوهش سطحی شد و افراد تنها به نوشتن کتابهای مختلف بسنده کردند این کارها سست و بدون تأثیر در جامعه است.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه پژوهشگران ما تصور نکنند که پژوهشی را که به جامعه عرضه می کنند قابل نقد نیست بلکه باید این روحیه نقد پذیری را یک پژوهشگر داشته باشد و از سویی به افرادی که نوآور هستند باید مجال داده شود؛ برخی ها تنها خودشان را بعنوان قاضی و داور تلقی می کنند و برای نقد دیگران ارزشی قائل نیستند؛ اگر فضای نقد و بررسی باشد آن وقت است که یک جامعه بالنده می شود.
امام جمعه موقت قم اظهار داشت: مساله دیگر دراین زمینه، این است که از شتاب زدگی در تحقیق باید جلوگیری شود؛ چونکه عده ای با شتاب زدگی می خواهند عنوانی را تنها در جامعه کسب کنند و لازمه کار تحقیق توجه و صرف وقت است و به صرف اینکه بگویند طرف پرکار است و دارای آثار گوناگونی است، نشانه موفقیت یک پژوهشگر نیست.
سرقت علمی، خیانتی بزرگ در جامعه پژوهشی است
وی اظهار نمود: رعایت اخلاق حرفه ای پژوهش هم مساله مهمی است که باید به آن توجه گردد، ازاین رو کسانی که دانش و علم دیگران را سرقت می کنند و رعایت اخلاق حرفه ای را نمی کنند در واقع بزرگترین خیانت را می کنند؛ آثار دیگران را به نام خودشان به چاپ می رسانند و این فاجعه ای است که در جامعه ما امروزه هرچند اندک وجود دارد.
حسینی بوشهری بیان نمود: شناسایی نیروها هم مساله دیگری است که باید نسبت به آن دقت شود، حوزویان و دانشگاهیان ما باید نیروها و استعداد ها را شناسایی کنند و مورد حمایت قرار دهند، چه بسا افراد زیادی که کتاب و آثار گوناگونی نوشتند اما مورد حمایت قرار نمی گیرند و یا اشخاصی دارای استعدادهای سرشاری هستند اما از این استعدادها استفاده نمی گردد.
وی ایجاد فضا و بستر مناسب برای ارتقا فرهنگ پژوهش را مورد توجه قرار داد و اظهار داشت: در جامعه ما هنوز فرهنگ پژوهش نهادینه نشده است، به صورتی که اگر یک دانشجو و طلبه ما سال ها درس بخواند و پژوهشی عرضه ندهند برای خود یک نقص نمی بیند، بلکه باید فرهنگ سازی بگونه ای صورت گیرد که فرد احساس کند همگام با آموزش، پژوهش هم داشته باشد وگرنه تحصیلات او ناقص خواهد بود.
این استاد حوزه اشاره کرد: برنامه ریزی برای آموزش های لازمِ پژوهش باید صورت گیرد، چونکه عده ای بدون اینکه آموزش موردنیاز را ببینند دست به پژوهش می زنند و این پیداست که نتیجه کار چه خواهد شد و طبیعتا خواننده آن بهره لازم را از این پژوهش نمی برد؛ همینطور سالانه باید برای پژوهشگران اجلاسیه برگزار گردد تا باعث دلگرمی پژوهشگران شود.
او در آخر اظهار نمود: آموزش های ما در مجامع علمی باید پژوهش محور باشد و بر این نکته تکیه شود، حتی در ایام آغازین علم اندوزی یک فرد؛ در نهایت اینکه وادی علم و پژوهش باید به دور از جناح بندی های سیاسی باشد که خود آفت بزرگی برای علم و دانش است، دانش باید در جهت ارتقاء و رشد فرهنگ جامعه نقش آفرین باشد و اگر پژوهش در دست اندازهای حرکت های جناحی و باندبازی های سیاسی قرار گرفت بطور قطع آن تاثیری که باید را یک پژوهش نخواهد داشت.
منبع: acak.ir
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره