سرقتی كه به پای علم تمام می شود
دانشگاه های مختلف دنیا برای مقابله با تخلفات علمی چه می كنند؟
به گزارش آجاك سرقت علمی در هر دانشگاه یا موسسه تحقیقاتی در دنیا تعریف خاص خویش را دارد و مصادیق زیادی برای آن شمرده شده است. دانشگاه های دنیا در حال ایجاد ابزارهای جدید برای محافظت از تحقیقات در مقابل تهدیدات امنیتی و رقابتی هستند.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، در فضای دانشگاهی، سرقت علمی توسط دانشجویان، اساتید و محققان انجام می شود. بعضی از موسسات از نرم افزارهای تشخیص سرقت علمی استفاده می نمایند، با این وجود نتایج حاصل شده از این نرم افزارها همیشه دقیق نیست و خلاهایی در آن وجود دارد.
یکی از اشکال رایج سرقت علمی، معروف به تقلب در قرارداد است که در آن دانشجویان به فردی دیگر پول پرداخت می کنند تا کار پروژه تحقیقاتی یا رساله آنها را انجام دهد.
در این میان طی چندین سال گذشته، اینترنت به ابزاری برای افزایش سرقت علمی تبدیل گشته و کپی برداری را راحتتر کرده است.
در دنیا، سرقت علمی توسط اساتید و محققان مجازات هایی همچون تعلیق تا اخراج را به همراه دارد. همینطور اعتبار فرد خاطی هم به کلی از بین می رود اما با این وجود تابحال هیچ تعریف کلی و جامعی از سرقت علمی در سطح جهان تایید و پذیرفته نشده است.
سرقت علمی در میان موسسات آموزش عالی و دانشگاه ها به شیوه های متفاوتی تعریف می شود که به بعضی از مهم ترین تعریف ها از بعضی از مهم ترین دانشگاه های جهان اشاره می کنیم:
دانشگاه "استنفورد": این دانشگاه سرقت علمی را چنین تعریف می کند: استفاده از کار اصلی شخصی دیگر، بدون دادن اعتبار معقول و مناسب به نویسنده یا منبع آن. منظور از این کار کدها، فرمول ها، ایده ها، زبان، تحقیقات، استراتژی ها، نوشته ها یا سایر فرم ها است.
دانشگاه "ییل": این دانشگاه سرقت علمی را استفاده از کار، کلمات یا ایده های دیگری، بدون ذکر منبع می داند.
دانشگاه "پرینستون": پرینستون سرقت علمی را استفاده عمدی از زبان، ایده ها و یا سایر کارهای فردی دیگر بدون ذکر منبع می داند.
پیشینه سرقت علمی
تولید علم به صورت کلاسیک و عرضه مقاله سابقه ای چند صد ساله دارد ولی روش آن در قرن نوزدهم و پیش از آن تفاوت بارزی با امروز دارد. در آن زمان، تعداد دانشمندان کم بود بدین معنا که تعداد کسانی که به شکل جدی مبادرت به تولید علم می کردند از چند هزار نفر تجاوز نمی کرد و هر کدام از آنها معمولاً در طور عمر خود بیشتر از یکی دو مقاله منتشر نمی کردند. مقالات مستقیماً برای دانشمندان درجه یک آن شاخه از علم در جهان فرستاده می شد و اگر مورد توجه آنان قرار میگرفت، شخص شانس آنرا پیدا می کرد که در جلسه ای حضوری از آن دفاع کند و اگر کسی مقاله کم ارزشی می فرستاد در جامعه علمی مورد ریشخند همگان واقع می شد.
ازاین رو تعداد مقالات اندک و کار کسانی که به داوری مقالات می پرداختند چندان سنگین نبود. بر خلاف انتظار، تخلفات علمی در آن زمان هم وجود داشتند ولی روش آنها متفاوت بود. در خیلی از موارد دانشمندی ایده خویش را با دانشمند دیگر در میان گذاشته بود و از او درخواست مشاوره کرده بود ولی شخص دوم روش امانتداری را به جا نیاورده و کار علمی را به نام خود معرفی می کرد و دانشمند اصلی هم کاری از دستش برنمی آمد.
تمهیدات دانشگاه های آمریکا برای پیشگیری از سرقت علمی
در اوایل سال جاری""چارلز لیبر"، رئیس گروه شیمی دانشگاه هاروارد به همراه یک متخصص فناوری نانو به جرم دروغ گفتن به مقامات اجرای قانون فدرال در مورد اجرای اقدامات مخفیانه برای دولت چین دستگیر و متهم شدند.
تابحال موارد زیادی از سرقت علمی میان محققان آمریکایی دیده شده است. خیلی از ایده ها و فناوری های محققان این کشور هم برای امنیت ملی آمریکا از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
دانشگاه ها و موسسات ایالات متحده در حال انجام اقداماتی هستند تا اطمینان حاصل کنند از سرمایه های فکری این کشور محافظت گردد تا میزان سرقت های علمی کاهش پیدا کند.
همچون این اقدامات می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
بعنوان مثال، در موسسات تحقیقاتی آمریکا از فرم هایی استفاده می کردند که همواره برای فاش کردن منابع مالی برای اساتید روشن نبود. ولی الان دانشگاه ها سوالات هدفمند بیشتری را طرح می کنند و برای اساتید سناریوها، مثال ها و پرسشنامه های بیشتری را فراهم می کنند.
در بعضی از موارد جزئیات بیشتری راجع به زمان هایی که لازم است اعضای هیات علمی با شرکت ها و دانشگاه های خارج از کشور صرف کنند، ذکر می شود تا بدین سان از وجود تضاد منافع مالی جلوگیری شود.
روسای دانشگاه ها هم از وبسایت هایی جدید و ارتباطات مستقیم استفاده می نمایند تا به همه محققان خود در مورد تهدیدات احتمالی امنیتی اخطار دهند و پروتکل های امنیتی را شفاف عنوان کنند.
مدیران پژوهشی هم به صورت مستقیم با اساتیدی که سطح قابل توجهی از فعالیتهای تحقیقاتی در خارج از کشور را دارند، ارتباط برقرار می کنند تا اطمینان حاصل کنند که محققان با تمام قوانین و مقررات و سیاست های مربوطه دولت فدرال آشنا هستند.
دانشگاه های ایالات متحده برنامه های آموزشی جدیدی را برای اعضای هیات علمی و دانشجویان خود بوجود آورده اند تا به آنها در مورد خطرات امنیتی سرقت علمی آموزش داده شود و همینطور روش های اخلاقی تحقیق را آموزش ببینند. همچون این آموزش ها می توان به این اشاره نمود که چه اطلاعاتی را می توان به خارج از آزمایشگاه نشر داد و از چه اطلاعاتی نمی توان بهره برد.
بعضی از موسسات تحقیقاتی الان دوره هایی را برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی برگزار می کنند که در مورد تصمیم گیری موارد اخلاقی در پژوهش ها و مسئولیت پذیری طی انجام تحقیقات است.
مهم تر از همه، دانشگاه ها با دفاتر محلی پلیس فدرال و دیگر آژانس های اجرای قوانین فدرال ارتباط برقرار می کنند.
از دیگر نکاتی که از بروز سرقت های علمی در آمریکا جلوگیری می کند، توجه به بازدیدکنندگان از مراکز تحقیقاتی است، چونکه این بازدیدکنندگان هم می توانند اطلاعات علمی را با خطر مواجه سازند. ازاین رو غربالگری های امنیتی در این رابطه هم در حال گسترش است.
دانشگاه ها راه های محافظتی اضافی دیگری هم برای تحقیقات اعمال کرده اند. بعنوان مثال، دانشگاه ها برای محدود کردن دسترسی به چنین تحقیقاتی برنامه های سختگیرانه ای را اعمال کرده اند و سامانه های امنیت سایبری بوجود آورده اند. دانشگاه های تحقیقاتی هم کارمندان خاصی را برای ایمن سازی و مدیریت داده های پژوهشی استخدام کرده اند. البته با این وجود همچنان در تمام کشورها تخلفات علمی به صفر نرسیده و همواره در کشورهای مختلف با این معضل مواجهیم.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره