مروری بر نتایج یك پژوهش؛
مخاطراتی كه مراقبان بیمار آلزایمری را تهدید می كند
آجاك: نتایج مطالعاتی كه در داخل كشور صورت گرفته گویای آنست كه بیشتر مراقبان بیماران مبتلا به آلزایمر، فشار متوسط تا شدیدی را تحمل می كنند و با افزایش فشار، افسردگی و اضطراب آنها هم افزایش می یابد.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، تعداد سالمندان در جهان و ایران درحال افزایش است. سالمندان با چالش های جسمی و روانی مختلفی روبه رو هستند. یکی از شایع ترین مشکلات در آنها اختلال دمانس و افسردگی است. دمانس همچون بیماری هایی است که سالمندان را گرفتار وابستگی می کند. آلزایمر رایج ترین نوع دمانس و نوعی اختلال مغزی مزمن پیش رونده و ناتوان کننده است که با اثرات عمیق بر حافظه، هوش و توانایی مراقبت از خود همراه بوده و با نقص در تکلم، انجام کارهای حرکتی، شناخت مناظر و یا افراد آشنا، اختلال عملکرد، برنامه ریزی، نوآوری، سازمان دهی و استدلال انتزاعی هم راه است.
افراد مبتلا به دمانس به خاطر اختلال در شناخت و مشکلات عملکردی و رفتاری، برای انجام کارهای عادی زندگی روزمره، به دیگران وابسته هستند. نیازمندی زیاد و پیچیده بودن این نیازها ممکنست موجب استرس و ناراحتی مراقبین شود و فشارهای جسمی و روانی زیادی را به خانواده بیماران تحمیل کند.
به گفته پژوهشگران این مطالعه «با پیشرفت مراحل بیماری آلزایمر، نیاز بیمار به مراقبت افزایش می یابد بطوریکه در مراحل انتهایی، بیمار نیازمند مراقبت ۲۴ ساعته می شود. بنابراین، بار اصلی مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمر برعهده خانواده بیمار است که این مسأله خیلی از جنبه های زندگی مراقبان را تحت تأثیر قرار می دهد. افزایش فشار بر مراقبت کنندگان نتایج چندی همچون مراقبت ناکافی از بیمار، رها کردن بیمار، انزوای خانواده، قطع امید از حمایتهای اجتماعی، اختلال در روابط خانوادگی را به دنبال خواهد داشت».
متاسفانه در ایران خدمات حمایتی از مراقبت کننده ها در سطح پایینی قرار دارد. بدین سبب تعیین میزان فشار مراقبتی و به دنبال آن برنامه ریزی برای کاهش این فشار و تعیین و بررسی ارتباط آن با وضعیت روانی مراقبین سالمندان آلزایمری می تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت کلی مراقبت کنندگان و به موازات آن ارتقای کیفیت مراقبت از بیماران آلزایمری داشته باشد. بنا بر این پژوهشگران دانشگاه های شاهد، علوم پزشکی بقیه الله (عج)، علوم پزشکی مازندران و پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی تهران در مطالعه ای به بررسی ارتباط اضطراب و افسردگی و فشار بار مراقبتی در مراقبان سالمندان مبتلا به آلزایمر پرداختند.
اکرم شفیع زاده خولنجانی، مجیده هروی کریموی و همکارانشان در این پژوهش، ۳۱۵ مراقب ۲۰ تا ۸۵ ساله که مراقبت مستقیم از سالمندان مبتلا به آلزایمر را به مدت حداقل شش ماه برعهده داشتند، مورد بررسی قرار دادند. جمع آوری داده ها در سال ۱۳۹۸ و در انجمن آلزایمر ایران انجام شد.
برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه فشار بار مراقبتی و پرسش نامه های افسردگی و اضطراب بک استفاده شد و داده های به دست آمده با بهره گیری از نرم افزار های آماری تحلیل شدند.
در پرسش نامه بار مراقبتی، «محدودیت های زمانی»، «فشار تکاملی یا احساس رشد و تحول نسبت به هم سالان»، «فشار جسمی»، «فشار عاطفی» و «فشار اجتماعی یا احساس مورد قدردانی قرار نگرفتن و طرد شدن» اشخاص مراقبت کننده مورد بررسی قرار گرفت.
داده های به دست آمده از پرسش نامه ها نشان داد که حدود ۵۵ درصد سالمندان آلزایمری این مطالعه زن، درجه آلزایمر آنها متوسط تا شدید و بیشتر مراقبین نیز زن بودند. تعداد ۱۸۴ نفر از مراقبین با سالمند آلزایمری زندگی می کردند و حدود ۸۵ درصد از مراقبین همسر یا فرزند بیمار بودند.
نتایج این مطالعه نشان داد که بیشتر مراقبان فشار متوسط تا شدیدی را تحمل می کنند (۶۵/۹ درصد). حدود ۴ درصد از آنها دارای افسردگی شدید و حدود ۹ درصد اضطراب شدیدی داشتند. بین فشار بار مراقبتی و افسردگی و اضطراب مراقبین ارتباط معناداری وجود داشت. به این معنا که هرچقدر فشار بار مراقبتی بیشتر باشد، افسردگی و اضطراب مراقبین بیشتر می شود.
پژوهشگران این تحقیق می گویند: «در تحقیق حاضر سنجش فشار بار مراقبتی به صورت کمی صورت گرفت، که می تواند در تعمیم نتایج تحقیق محدودیت ایجاد کند. چونکه ممکنست مراقبان فشارهایی را تجربه کنند که بوسیله پرسش نامه استفاده شده در این تحقیق قادر به اظهار و بیان آن نباشند. سنجش فشار بار مراقبتی به صورت کیفی و بررسی آن در فرهنگ ایرانی باتوجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران برای پژوهشگران بعدی می تواند به نتایج مطلوب تر و دقیق تری در جامعه مراقبان سالمندان آلزایمری منجر شود».
محققان با اشاره به اهمیت سلامت مراقبان بیماران سالمند مبتلا به آلزایمر، سفارش کردند: «سیاست گذران در حوزه سلامت و بهداشت توجه بیشتری به مسایل و مشکلات مراقبان سالمندان آلزایمری داشته باشند تا از بروز مشکلات جسمی و روان شناختی بیشتر در آنان پیشگیری شود».
نتایج این مطالعه تابستان ۱۳۹۹ در تازه ترین شماره فصل نامه پژوهش پرستاری ایران، انتشار یافته است.
منبع: آجاك
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره