محققان در یك مطالعه بررسی كردند
چرا ملت عشق در ایران پرفروش شد؟
آجاک: به گزارش آجاک، در یک مطالعه جدید که در حوزه ادبیات و فرهنگ عمومی انجام شده است، محققان کشور به بررسی علل اقبال عامه مردم و بخصوص زنان به رمان معروف به «ملت عشق» پرداخته اند.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، پرداختن به امر عامه پسند و مطالعه فرهنگ عامه شاید تا همین اواخر و قبل از جدی گرفته شدن آن توسط نظریه پردازان مطالعات فرهنگی، مذموم و کم ارزش تلقی می شد. اما به مرور و با درنظرگرفتن این مساله که فرهنگ عامه می تواند فضایی برای طرح پاره گفتمان ها و عرصه ای برای بروز تعارض های عمیق فرهنگی باشد، جایگاهش را در بین پژوهش های جدی آکادمیک باز کرده است. از ین جهت، عامه پسندی در مطالعات فرهنگی همچون مفاهیم کلیدی بشمار می رود و رمان های عامه پسند هم بعنوان یکی از شکل های متون عمومی، جایگاه مهمی در مطالعات فرهنگ عامه دارند.
بر مبنای نظرات محققان، عامه پسندشدن یک پدیده یا اثر به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ بخصوص در زمانه ای که بخش مهمی از زندگی روزمره ما نه در ساحت های واقعی بلکه در فضای مجازی یا به قول برخی، در فوق حقیقت سپری می شود. رسانه های نوین دیجیتالی می توانند نقش بسزایی در این خصوص ایفا کنند. رسانه های اجتماعی مانند اینستاگرام، فیسبوک و نظایر آنها، این قدرت را دارند که تصورات عمومی را به سرعت انتشار دهند و بازتکثیر کنند. اما فراموش نکنیم که توده گیر شدن هر الگویی از رفتار یا اقبال عمومی به رواج فرهنگ عامه، منوط به وجود زمینه ای عینی در حیات اجتماعی ماست؛ یعنی امر عامه پسند گسترش نمی یابد و همه گیر نمی گردد، مگر اینکه شرایط و اوضاع اجتماعی هم مساعد و تسهیل کننده آن باشند.
در همین زمینه، یک پژوهش توسط محققانی از دانشگاه علامه طباطبایی انجام شده است که در آن با روش تحلیل مضمون به بررسی علل استقبال گسترده از رمان «ملت عشق» در ایران پرداخته شده است.
رمان «ملت عشق» که اثری از یک نویسنده ترک تبار است، بعد از انتشار به زبان فارسی با استقبال گسترده ای از جانب عموم مردم مواجه گردید.
بر مبنای یافته های این پژوهش که در دو فصلنامه «جامعه شناسی هنر و ادبیات» متعلق به دانشگاه تهران انتشار یافته اند، میتوان گفت شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران در توجه و استقبال از این اثر تأثیرگذار بوده و در این میان، نقش شبکه اجتماعی اینستاگرام در معرفی و استقبال هرچه بیشتر از آن بسیار پررنگ بوده است.
به قول بهارک محمودی، محقق روزنامه نگاری دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و همکارانش، «اگرچه بنظر می رسد نوعی فراخوانیِ مخاطب توسط خصوصیت های عامه پسند و تبلیغات کنجکاوی برانگیز انجام شده باشد، اما از طرف دیگر، توجه به عناصر داستان نظیر فرم، محتوا و مؤلف هم مبین گزینش گری مخاطبان و عاملیت آنها در انتخاب این اثر بوده است».
به عقیده این محققان، «به طور کلی، علاوه بر عامل موج تبلیغاتی و جذابیت داستان، دلایل گرایش به مطالعه چنین اثری را میتوان ناشی از عامل مهم دیگری همچون پرداختن به مسائلی از جنس مساله روز جامعه در ایران دانست و استقبال بالا از چنین اثری می تواند نشان دهنده نوعی حساسیت اجتماعی نسبت به این گونه مسائل باشد».
بر طبق این تحقیق، توجه مخاطبان به مسائل مطرح شده در این اثر که از قضا با مسائل روز جامعه ایران هم قرابت های زیادی دارند، می تواند نشان دهنده نوعی حساسیت اجتماعی نسبت به آنها باشد و استقبال از آن در رسانه های اجتماعی هم نمودی از چنین ملاحظاتی است.
محمودی و همکارانش می گویند: «انتشار بسیار زیاد مطالب اینستاگرامی دربرگیرنده قواعد چهل گانه شمس که در آن به وضوح خوانش افراطی و متعصبانه از دین رد شده و تعریفی بسیار رحمانی از خدا عرضه می شود، می تواند شاهدی بر این مدعا باشد که بخش قابل توجهی از مخاطبان این اثر از داشتن نگاهی نو به مذهب استقبال کرده اند. همینطور میتوان رویکرد فمینیستی این رمان را دلیل استقبال بالای زنان از آن دانست».
در آخر باید اشاره نمود که این پژوهش می تواند به ترسیم شمایی از وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران در دهه ۹۰ شمسی کمک کند؛ باآنکه برای داشتن تصویری جامع تر، انجام پژوهش های دیگری با موضوع هایی مشابه و با به کارگیری روش های پژوهشی دارای قابلیت تعمیم پذیری، راهگشا خواهد بود.
منبع: آجاك
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره